Een BMW R-75 met zijspan.
Tussen 1940 en 1944 werden zo'n 18.635 exemplaren van de Zündapp KS-750 motoren met zijspan gebouwd in de fabriek van Zündapp Werke GmbH in Nürnberg. Interessant genoeg werden ook na de Tweede Wereldoorlog nog 450 exemplaren gebouwd. De motorfiets werd gebouwd op een geperst stalen frame en had dezelfde zijspan als die van de BMW R-75 met 3x2 aandrijving.
Het totaalgewicht van de motor was 420 kg en dit kon oplopen tot 670 kg als er een zijspan toegevoegd was. De maximumsnelheid op de weg met zijspan was 92 km/u en het bereik bedroeg 330 kilometer. De motorfiets werd aangedreven door een 751-cc tweecilinder viertact benzinemotor. Naar huidige maatstaven lijkt dit naar verhouding weinig omdat hij slechts 19,4 kW produceerde bij 4000 wentelingen per minuut. Zijn enkele rupstrekker maakte dat hij ook over enigzins ruw terrein kon rijden.
De zijspancombinatie had een bemanning van twee tot drie personen en was voorzien van een 7,92-mm MG 34 machinegeweer aan een stang op het zijspan. Andere militaire toebehoren waren een rek aan de achterzijde, leren tassen, verborgen verlichting, een geavanceerde uitlaat en een reservewiel. De motor had een overschrijdend vermogen van zestien centimeter.
Een Duitse motorrijder met de typische lange lederen jas, de motor is een Zündapp KS-750.
In de laatste twee jaar van de Eerste Wereldoorlog fabriceerde BMW (Bayerische Motoren Werke) vliegtuigmotoren, maar als gevolg van het Verdrag van Versailles uit 1918 moest het bedrijf overschakelen op de ontwikkeling van niet-militaire producten: waaronder motorfietsen die ontworpen werden door de getalenteerde Max Fritz.
De BMW-12, geproduceerd van 1935 tot 1941 als een solomachine en het gemotoriseerde compartiment van een zijspancombinatie, was geconstrueerd op basis van een geperst stalen frame. Hij had een kickstart die met de linkervoet bediend werd, mechanische remmen, een liggende tweecilinder boxermotor van 13,4 kW in plaats van de 14,9 kW van de puur civiele versie naar het achterwiel via een handgeschakelde versnelling met vier snelheden en een cardanas. De telescopische voorvork had spiraalvormige veren en hydraulische demping.
De R-12 woog 188 kg, terwijl de afgeleide BMW R-71 die in 1938 in gebruik werd genomen 187 kg woog. De R-12 had een brandstoftank met een inhoud van veertien liter, een maximumsnelheid van 100 km/u en een overschrijdend vermogen van 12 centimeter. De R-71 had ook een 14-ltr tank, maar zijn maximumsnelheid was 125 km/u. Met 13 centimeter was ook het overschrijdend vermogen iets verbeterd.
Productie
Van de R-71 werden ongeveer 2000 stuks geproduceerd, beide BMW-types werden zowel solo als met zijspan gebruikt voor het berichtenverkeer van gevechtsacties, escorte, konvooicontrole en personenvervoer. De motoren waren populair bij de Duitse troepen vanwege hun verbazingwekkende trekkracht en hun relatief grote beladingscapaciteit.
De mogelijkheden van de motorcombinaties als de KS-750 en R-75 om wapens te trekken zoals het 3,7-cm Pak 35/36 antitankkanon, maakte deze motorfietsen ideaal voor luchtmobiele troepen. Voor het transport door de licht werden ze in een metalen frame verpakt en opgehangen tussen de wielen onder de romp van transportvliegtuigen als de Junkers Ju 52/3m. Vervolgens werden ze aan een parachute afgeworpen. Toen echter het kaliber en daardoor het gewicht van antitankwapens toenam, konden de motorfietsen ze minder goed trekken.
Speciaal ontwerp
De BMW R-75 mit Seitenwagen was een speciale zijspancombinatie waarvan er van 1940 tot 1944 door de Bayerische Motoren Werke 16.510 werden gebouwd. Deze motor met zijspan had een bemanning van twee tot drie personen en had extra's zoals tassen voor gereedschap en munitie en een reservewiel op de zijspan. Een 7,92-mm MG 34 of MG 42 machinegeweer kon aan een stang bevestigd worden aan de voorzijde van de zijspan. Hiermee beschikte de R-75 combinatie over een bruikbare vuurkracht.
De R-75 werd gebruikt voor verkenning, frontverbindingen en het transport van midden-kaderofficieren naar frontlijneenheden.
Vermoeide bemanning
Dergelijke motoren met zijspan zagen er indrukwekkend uit, maar aan het eind van de dag was de bemanning behoorlijk vermoeid, doordat de motor een zadel met springveren had in plaats van een fatsoenlijke achtervering.
De motorfiets was gebouwd op een buisvormig dubbel wiegframe. Zijn motor dreef de achterwielen en die van de zijspan aan via vier vooruitversnellingen en één achteruitversnelling, cardanas en kruisas. De R-75 was niet de eerste motor met telescopische voorvork, maar wel het eerste in serie gebouwde type dat gebruik maakte van hydraulische demping. Hij werd aangedreven door een 746-cc tweecilinder viertact benzinemotor van 19,4 kW bij 4400 omwentelingen per minuut; naar huidige maatstaven slechts een bescheiden volume/vermogen verhouding.
Het totaalgewicht bedroeg 420 kg, met zijspan 670 kg. De maximumsnelheid op de weg was 92 km/u met zijspan en het bereik was 340 km. Dit kon opgevoerd worden tot 800 km als er extra brandstoftanks aan de zijspan werden bevestigd. Door de lage versnellingsverhouding van de BMW kon hij vrijwel overal rijden. De R-75 werd pas als verouderd beschouwd toen er lichtgewicht voertuigen met vierwielaandrijving verschenen.
De BMW en Zündapp types behoorden tot de meest complexe militaire motorfietsen die ooit geproduceerd zijn. Deze complexiteit in combinatie met hun kostprijs zorgde ervoor dat hun productie voor 1945 eindigde. Aan het extreem koude oostfront werden de uitlaten van de motoren aangepast met een hooggeplaatste knalpot en een kacheltje dat warme lucht blies over de voeten en han den van de bestuurden en ook in de zijspan. Eén van de taken die voor de R-75 beoogd waren, was het trekken van lichte kanonnen voor luchtmobiele troepen. De trekstaaf tilde echter het voorwiel van de grond. Wel werkte de R-75 met een simpele tweewielige trailer.